Satsuma ware
Satsuma savutları (薩摩焼, Satsuma-yaki) — yapon savutlarınıñ ayrıca üslübidir, o, Küsüniñ cenübindeki Satsuma vilâyetinde (zemaneviy Kagosima prefekturası) peyda olğan. O, hususan öz ince çatlaq qaymaq tüsteki sirleri ve nağışlı bezekleri ile bellidir, olarda çoq vaqıt altın ve polihrom emaller bar. Satsuma savutları em Yaponiyada, em de halqara derecede yüksek qıymet kesile, hususan öz yaraştıruv hususiyetleri ve zengin tarihiy assotsiatsiyaları içün.
Tarih
Asıl yeri (16–17 asır)
Satsuma savutları öz asıl oluvını XVI asırnıñ soñuna, yaponlarnıñ Koreyağa ücümlerinden soñ (1592–1598) başlay. Seferlerden soñ cenkçi Simazu Yosihiro Satsumağa usta köre çalaşçılarını ketire, olar yerli keramika ananesiniñ temelini qoyalar.
Erte Satsuma (Şiro Satsuma)
Eñ ilki şekili, onı çoq vaqıt Şiro Satsuma (beyaz Satsuma) dep adlandıralar, yerli çamurdan yapıla ve alçaq ararette yaqıla edi. O, sade, köylü edi, adet üzre, yaraştırılmayıp ya da yengil boyalanğan edi. Bu ilki mallar er künlük maqsatlarda ve çay merasimlerinde qullanılğan.
Edo devri (1603–1868 ss.)
Vaqıt keçtikçe Satsuma savutları asılzadelerniñ yardımını qazandı, çalaşlar ise daa da inceleşti. Kagosimadaki, hususan Nayesirogavadaki ustahaneler Daymö ve yuqarı sınıflar içün ep mürekkep eserler çıqarıp başladılar.
Meydzi devri (1868–1912 ss.)
Meydzi devrinde Satsuma savutları ğarbiy zeyevlerge uyıp, deñişüv keçirdi. Parçalar zengin şekilde yaraştırılğan edi:
- Altın ve renkli emaller
- Yaponlarnıñ ayatı, dini ve manzaraları levhaları
- Mürekkep sıñırlar ve örnekler
Bu devirde Satsuma savutlarınıñ Avropa ve Amerikağa eksportı keskin şekilde yükseldi, anda o ekzotik lüksniñ timsali oldı.
Hususiyetleri
Satsuma savutları bir qaç esas hususiyetlerinen ayırıla:
Kuzov ve sir
- Qalçıq: yımşaq, filtiş renkli taş savutlar
- Glazur: Kremli, çoq vaqıt yarı şeffaf, ince çatlaq örnekli (kannü)
- Duyğu: Toqunğanda nazik ve tegiz
Bezek
Yaraşıqlı motivler överglazur emalleri ve altınlav qullanıp qoyula, sıq-sıq tasvirlene:
- Diniy mevzular: buddizmniñ tañrıları, rafiqler, ibadethaneler
- Tabiat: Çeçekler (hususan hrizantemalar ve pionlar), quşlar, kobelekler
- Janr levhaları: Samuraylar, saray hanımları, oynağan balalar
- Mifologik mevzu: Ajdagalar, feniksler, halq ağız yaratıcılığı
Şekiller
Umumiy şekillerge böyleleri kire:
- Vazalar
- Qadeler
- Çay mahsulatları
- Eykelçikler
- Yaraştırıcı levhalar
Satsuma savutlarınıñ çeşitleri
Şiro Satsuma (白薩摩)
- Erte, qaymaq tüsteki mallar
- Birinci nevbette evde qullanmaq içün çıqarıla
Kuro Satsuma (黒薩摩)
- Less common
- Made with darker clay and glazes
- Simpler decoration, sometimes incised or with ash glaze
Satsumanı çıqarmaq
- Altın ve renknen ağır yaraştırılğan
- Esasen eksport bazarları içün yaratılğan (Edonıñ soñundan Meydzi devrine qadar)
- Sığın ayrı ressamlar ya da studiyalar tarafından imzalana
Belli olğan furunlar ve ressamlar
- Nayesirogava furunları: Satsuma savutlarınıñ doğğan yeri
- Yabu Meyzan: Meydzi devriniñ eñ belli yaraştırıcılarından biri
- Kinkozan qorantası: öz ince tehnikası ve mahsuldar mahsulatı ile belli
Qaydlar ve tasdıqlav
Satsuma parçalarında sıq-sıq tayanç üstünde izler ola, olarnıñ arasında:
- Daire içindeki haç (Simadzu qorantasınıñ gerbi)
- Ressamlarnıñ ya da ustahanelerniñ kanci imzaları
- «Day Nippon» (大日本), Meydzi devriniñ vatanperverlik ğururını köstere
İlâve: Onıñ populârlığı sebebinden çoq kopiyalar ve feykler bar. Aqiqiy antik Satsuma savutları, adet üzre, yengil, ince çatlaqlarnen filtiş sirlenüvine malik ve elnen sızılğan diqqatlı detallerni köstere.
Medeniy emiyeti
Satsuma savutları Yaponiyanıñ yaraştıruv sanatında müim rol oynadı, hususan:
- Çay merasimi: Çay çanaqları ve qoqulı ot savutları olaraq qullanılğan erte mallar
- Eksport ve diplomatiya: Yaponiyanıñ modernizatsiyası vaqtında müim medeniy eksport olaraq hızmet etti
- Kollektsionerlerniñ daireleri: Yapon sanatınıñ kollektsionerleri tarafından dünya yüzünde yüksek qıymet kesildi
Audio
| Language | Audio |
|---|---|
| English |
