Satsuma ware
Сацума савӑт-сапа (薩摩焼, Сатсума-яки) — Япони савӑт-сапайӗн уйрӑм стилӗ, вӑл Кюсю кӑнтӑр пайӗнчи Сацума провинцийӗнче (хальхи Кагосима префектуринче) пуҫланса кайнӑ. Вӑл уйрӑмах хӑйӗн вӗтӗ ҫурӑлнӑ хӑйма тӗслӗ глазурӗпе тата илемлӗ эрешӗсемпе паллӑ, час-часах ылтӑн тата полихромлӑ эмальсемпе палӑрать. Сацума савӑт-сапа Японире те, тӗнчере те пысӑка хурать, уйрӑмах унӑн илемлӗх пахалӑхӗсемшӗн тата пуян историллӗ ҫыхӑнӑвӗсемшӗн.
Истори
Пуҫламӑшӗ (16–17-мӗш ӗмӗрсем)
Сацума хатӗрӗсем 16-мӗш ӗмӗр вӗҫӗнче, Япони Корейӑна тапӑннӑ хыҫҫӑн (1592–1598) пуҫланса кайнӑ. Походсем хыҫҫӑн ҫар пуҫлӑхӗ Симадзу Ёсихиро Сацумӑна ӑста корей чӳлмекҫисене илсе килнӗ, вӗсем вырӑнти керамика йӑли-йӗркин никӗсне хывнӑ.
Ирхи Сацума (Сиро Сацума)
Чи малтанхи формине, час-часах Широ Сацума (шурӑ Сацума) теҫҫӗ, вырӑнти тӑмран тунӑ та пӗчӗк температурӑра ҫунтарнӑ. Вӑл ансат, ялти пек пулнӑ, ӑна яланах илемлетмен е ҫӑмӑллӑн сӑрланӑ. Ҫак малтанхи япаласемпе кулленхи ӗҫре тата чей ӗҫме усӑ курнӑ.
Эдо тапхӑрӗ (1603–1868)
Вӑхӑт ҫитсен, Сацума савӑчӗсем аристократсен хӳтлӗхне тивӗҫнӗ, чӳлмексем вара тата та ҫивӗчленсе пынӑ. Кагосимӑри мастерскойсем, уйрӑмах Наэсирогавӑри, «Даймё» тата аслӑ классем валли ытларах та ытларах ӑста ӗҫсем туса кӑларма пуҫланӑ.
Мэйдзи тапхӑрӗ (1868–1912)
Мэйдзи тапхӑрӗнче Сацума савӑчӗсем улшӑннӑ, вӗсем хӗвеланӑҫ кӑмӑлне хӑнӑхнӑ. Ӗҫсене пуян илемлетнӗ:
- Ылтӑн тата тӗрлӗ тӗслӗ эмальсем
- Япони пурнӑҫӗн, тӗнӗн тата тавралӑхӗн сценисем
- Чикӗсемпе ӳкерчӗксене тӗплӗн ҫырса кӑтартӑр
Ҫак тапхӑрта Сацума таварӗсене Европӑпа Америкӑна ӑсатасси питӗ ӳссе пычӗ, унта вӑл экзотика чаплӑхӗн символӗ пулса тӑчӗ.
Характеристика
Сацума савӑчӗ темиҫе тӗп паллӑпа уйрӑлса тӑрать:
Кӗлетке тата глазурь
- Тӑм: Ҫемҫе, слон шӑмми тӗслӗ чул савӑт-сапа
- Глазурь: Хӑйма пек, час-часах ҫурма ҫутӑ, ҫинҫе ҫатӑртатакан ӳкерчӗклӗ (канню)
- Туйӑм: Ҫемҫе те тикӗс
Декораци
Декоративлӑ мотивсене overglaze emals тата gilding меслечӗпе усӑ курса ҫыпӑҫтараҫҫӗ, час-часах ҫакӑн пек ӳкерчӗксем тӑваҫҫӗ:
- Тӗн предметӗсем: будда туррисем, манахсем, храмсем
- Ҫутҫанталӑк: Чечексем (уйрӑмах хризантемӑсемпе пионсем), кайӑксем, лӗпӗшсем
- Жанр сценисем: Самурайсем, патша ҫуртӗнчи хӗрарӑмсем, ачасем выляҫҫӗ
- Мифологические темы: Драконы, фениксы, фольклор
Формӑсем
Анлӑ сарӑлнӑ формӑсем шутне:
- Вазӑсем
- Чашӑксем
- Чей хатӗрӗсем
- Статуэткӑсем
- Декоративлӑ хӑмасем
Сацума хатӗрӗсен тӗсӗсем
Широ Сацума (白薩摩)
- Ирхи, хӑйма тӗслӗ таварсем
- Чи малтанах килти ӗҫсем валли туса кӑлараҫҫӗ
Куро Сацума (Хура Сацума)
- Сахалрах тӗл пулакан
- Тӗксӗмрех тӑмпа тата глазурьпе тунӑ
- Ансатрах эреш, хӑш чухне касса е кӗл глазурӗпе
Экспорт Сацума
- Ылтӑнпа тата тӗспе питӗ лайӑх илемлетнӗ
- Чи малтанах экспорт рынокӗсем валли тунӑ (Эдо вӗҫӗнчен пуҫласа Мэйдзи тапхӑрӗ таран)
- Час-часах уйрӑм художниксем е студисем алӑ пуснӑ
Паллӑ кӑмакасемпе художниксем
- Наеширогава кӑмакисем: Сацума ҫуралнӑ вырӑн
- Ябу Мейзан: Мэйдзи тапхӑрӗнчи чи паллӑ декораторсенчен пӗри
- Кинкозансен ҫемйи: хӑйсен ҫивӗч техникипе тата ӗҫ тухӑҫлӑхӗпе паллӑ
Паллӑсем тата аутентификаци
Сацума татӑкӗсем час-часах никӗс ҫинче паллӑсем лартаҫҫӗ, ҫав шутра:
- Ҫаврашка ӑшӗнчи хӗрес (Симадзу ҫемйин гербӗ)
- Художниксен е мастерскойсен канджи алӑ пуснисем
- «Дай Ниппон» (大日本), Мэйдзи тапхӑрӗнчи патриотла мӑнаҫлӑха кӑтартать
Асӑрхаттару: Хӑйӗн популярноҫне пула нумай репродукци тата суя пур. Чӑн-чӑн авалхи сацума савӑт-сапи ҫӑмӑл, вӗсен ҫинҫе шӑтӑклӑ слон шӑмминчен тунӑ глазурь пур, алӑпа ӳкернӗ тӗплӗ детальсем пур.
Культура пӗлтерӗшӗ
Сацума савӑт-сапи Япони декораци искусствинче пысӑк вырӑн йышӑннӑ, уйрӑмах:
- Чей ӗҫмелли йӑла: ӗлӗкхи япаласене чей ӗҫмелли савӑтсемпе ладӑн савӑчӗсем вырӑнне усӑ курнӑ
- Экспорт тата дипломати: Япони модернизацийӗ вӑхӑтӗнче пысӑк культура экспорчӗ пулса тӑнӑ
- Коллекционерсен ушкӑнӗсем: тӗнчери Япони ӳнерӗн коллекционерӗсем питӗ хаклаҫҫӗ
Audio
| Language | Audio |
|---|---|
| English |
