Satsuma ware
Сацуман пхьегӀаш ( 薩摩焼, Сацума-яки) — японхойн пхьегӀийн башха кеп, схьаяьлла Сацуман провинцехь (хӀинцалера Кагосима префектура) къилбаседа Кюсюхь. Къаьсттина гӀараяьлла ю шен сирла Ӏаьржачу креман басахь глазурца а, орнаментан декорацешца а, дукха хьолахь дешин а, полихроман а эмалашца. Сацуман пхьегӀаш лаккхара лоруш ю Японехь а, дуьненаюкъара а, къаьсттина шен декоративни дикаллашца а, хьалдолчу историн ассоциацешца а.
Исторехь
Схьадалар (XVI–XVII бӀешо)
Сацуман пхьегӀаш шен схьадовларца йоьзна ю XVI бӀешо чекхдолуш, японхой Корейна тӀелетарш динчул тӀаьхьа (1592—1598). Кампанеш чекхъяьхначул тӀаьхьа тӀеман хьаькамо Симадзу Йосихиро говза корейн пхьегӀаш балийра Сацума волчу, цара меттигера керамикан ламастан бух дӀахӀоттийра.
Хьалхара Сацума (Широ Сацума)
Уггаре хьалхара кеп, дукха хьолахь Широ Сацума (кӀайн Сацума) олу, меттигера поппарх пайда а оьцуш, лахарчу температурашкахь цӀе латтош яра. Иза цхьалха, рустикан яра, дукхахьолахь хаз ца еш я кӀеззиг басаршца йисина. И хьалхара сурсаташ лелош хилла денна лелош а, чай молуш а.
Эдо мур (1603—1868 шераш)
Хан яларца Сацуман пхьегӀашна аристократийн гӀоьнча хилира, ткъа пхьегӀаш кхин а говза хилира. Кагосимехь, къаьсттина Наэширогавехь, мастерскойша йолийра Даймё а, лакхарчу классашна а лерина алсам говза кийсакаш арахеца.
Мэйдзи мур (1868—1912 шераш)
Мэйдзин заманахь Сацуман пхьегӀаш хийцаелира, Малхбузера чамца нисъелира. Дакъош хьал долуш кечдина хилла:
- Деши а, бес-бесара эмалш а .
- Японхойн дахаран а, динан а, пейзажийн а сценаш
- Кхочушдан марзо а, кепаш а .
Оцу муьрехь дӀасадаржийра Сацуман сурсатийн экспорт Европе а, Америкехь а, цигахь иза хилира экзотикан люксан символ.
Характеристика
Сацума пхьегӀа къаьсташ ю масех коьртачу башхаллашца:
ДегӀ а, глазурь а
- Поппар: КӀеда, пхьагалан басахь тӀулган пхьегӀа
- Глазурь: Кремовый, часто ах прозрачный с тонким трещином узором (канню)
- Хаам: Деликатни а, мерза а хьакхалуш
=== Декораци === . Декоративни мотиваш лелайо оверглазурни эмалех а, золота а лелош, кест-кеста гойтуш:
- Динан субъекташ: Буддистийн деланаш, ламарой, храмаш
- Ӏалам: Зезагаш (къаьсттина хризантемаш а, пионаш а), олхазарш, нӀаьнеш
- Жанран сценаш: Самурайш, паччахьан зударий, ловзуш долу бераш
- Мифологин теманаш: Драконаш, фениксаш, халкъан барта кхолларалла
Кепаш
Юкъара кепаш юкъайогӀу:
- Вазанаш
- Мисканаш
- Чайникаш
- Статуэткаш
- Декоративни тептарш .
Сацуман тайпанаш
Широ Сацума (白薩摩)
- Хьалхара, крем-бесара хӀуманаш
- Коьртачу декъана цӀахь лело арахоьцу
Куро сацума (Черная сацума)
- КӀезиг лела
- Боданечу поппарца а, глазурашца а йина
- Цхьалхе декораци, наггахь дӀасакъаьстина я Ӏаьнан глазурьца
Экспорт Сацума
- ЧӀогӀа хаздина дешин а, басаран а .
- Кхоьллина коьртачу декъана экспортан рынкашна (Эдон чаккхенехь дуьйна Мэйдзи мур кхаччалц)
- Дукха хьолахь цхьацца артисташа я студеш куьг яздо
Билгалбевлла пешаш а, художникаш а
- Наэширогаван пешаш: Сацуман пхьегӀаш йина меттиг
- Ябу Мейзан: Мэйдзи заманан уггаре а гӀараваьллачу декораторех цхьаъ
- Кинкозан доьзал: ГӀарабевлла шайн говзачу техникица а, дукхадезачу сурсаташца а
Марк а, аутентификаци а
Сацуман дакъоша дукха хьолахь лелайо бух тӀехь лараш, шайна юкъахь:
- ЖӀар гона юкъахь (Симадзу доьзалан герб)
- Художникийн я мастерскойн канджи куьг яздар .
- «Дай Ниппон» (大日本), гойту Мэйдзи заманан патриотически дозалла
Билгалдаккхар: Цуьнан гӀараялар бахьана долуш, дуккха а репродукцеш а, фейкаш а ю. Аутентикан антикваран Сацума пхьегӀаш, дукхахьолахь, кӀезиг йозалла йолуш ю, дика Ӏаьржа Ӏаьржа кӀорнешца пхьагалан кӀорнин глазурь йолуш ю, гойту лерина куьйга йина деталь.
Культурни маьӀна
Сацуман пхьегӀаша йоккха меттиг дӀалоцуш ю Японин декоративни искусствехь, къаьсттина:
- Чайнан церемони: Хьалхара сурсаташ лелош хилла чайнан кхабанаш а, хаза хьожа йогӀу хӀуманаш а санна
- Экспорт а, дипломати а: Японин модернизацин хенахь мехала культурин экспорт хилла
- Коллекционерийн гонаш: Лаккхара мах хадийна японхойн исбаьхьаллин коллекционераша дуьненаюкъара
Audio
| Language | Audio |
|---|---|
| English |
