Satsuma ware
«ظروف ساتسوما» (ساتسوما-یاکی، «ساتسوما-یاکی») سبکی متمایز از سفالگری ژاپنی است که در استان ساتسوما (استان کاگوشیما امروزی) در جنوب کیوشو سرچشمه گرفته است. این سبک به ویژه به خاطر لعاب کرم رنگ ترک خورده ریز و تزئینات زینتی خود که اغلب شامل میناهای طلایی و چندرنگ است، مشهور است. ظروف ساتسوما هم در ژاپن و هم در سطح بین‌المللی، به ویژه به دلیل ویژگی‌های تزئینی و پیوندهای تاریخی غنی آن، بسیار مورد توجه است.
تاریخچه
ریشه‌ها (قرن ۱۶-۱۷)
سرچشمه‌های سفال ساتسوما به اواخر قرن ۱۶، پس از تهاجم ژاپن به کره (۱۵۹۲-۱۵۹۸) برمی‌گردد. پس از این لشکرکشی‌ها، جنگ‌سالار «شیمازو یوشی‌هیرو» سفالگران ماهر کره‌ای را به ساتسوما آورد که پایه‌های سنت سفالگری محلی را بنا نهادند.
ساتسومای اولیه (شیرو ساتسوما)
اولین شکل، که اغلب "شیرو ساتسوما" ("ساتسومای سفید") نامیده می‌شود، با استفاده از خاک رس محلی ساخته و در دمای پایین پخته می‌شد. این سفال ساده و روستایی بود و معمولاً بدون تزئین یا با رنگ‌های ملایم باقی می‌ماند. این ظروف اولیه برای مصارف روزمره و مراسم چای استفاده می‌شدند.
دوره ادو (۱۶۰۳–۱۸۶۸)
با گذشت زمان، ظروف ساتسوما مورد حمایت اشراف قرار گرفت و سفالگری پالایش بیشتری یافت. کارگاه‌ها در کاگوشیما، به ویژه در ناشیروگاوا، شروع به تولید قطعاتی با جزئیات فزاینده برای «دایمیو» و طبقات بالا کردند.
دوره میجی (۱۸۶۸–۱۹۱۲)
در طول دوران میجی، ظروف ساتسوما دستخوش تغییر و تحول شدند و با سلیقه غربی سازگار شدند. قطعات به طور غنی با موارد زیر تزئین شده بودند:
- لعاب‌های طلایی و رنگی
- صحنه‌هایی از زندگی، مذهب و مناظر ژاپنی
- حاشیه‌ها و الگوها را استادانه طراحی کنید
این دوره شاهد افزایش چشمگیر صادرات ظروف ساتسوما به اروپا و آمریکا بود، جایی که این ظروف به نمادی از تجمل عجیب و غریب تبدیل شدند.
ویژگی‌ها
ظروف ساتسوما با چندین ویژگی کلیدی متمایز می‌شوند:
بدنه و لعاب
- خاک رس: سفال نرم و به رنگ عاجی
- لعاب: کرمی، اغلب شفاف با طرح ترک خوردگی ظریف (kannyu)
- حس: ظریف و صاف در لمس
تزیین
نقوش تزیینی با استفاده از «میناکاری روی لعاب» و «طلاکاری» اعمال می‌شوند و اغلب موارد زیر را به تصویر می‌کشند:
- موضوعات مذهبی: خدایان بودایی، راهبان، معابد
- طبیعت: گل‌ها (به‌ویژه گل داوودی و گل صد تومانی)، پرندگان، پروانه‌ها
- صحنه‌های ژانر: سامورایی، بانوان دربار، کودکان در حال بازی
- مضامین اساطیری: اژدها، ققنوس، فولکلور
فرم‌ها
فرم‌های رایج عبارتند از:
- گلدان
- کاسه
- سرویس چایخوری
- مجسمه
- پلاک‌های تزئینی
انواع ظروف ساتسوما
شیرو ساتسوما (ساتسومای سفید)
- کالاهای اولیه به رنگ کرم
- در درجه اول برای مصارف خانگی تولید می‌شدند
کورو ساتسوما (ساتسومای سیاه)
- کمتر رایج
- ساخته شده با خاک رس تیره‌تر و لعاب
- تزیین ساده‌تر، گاهی اوقات با حکاکی یا لعاب خاکستر
ساتسوما صادراتی
- به شدت با طلا و رنگ تزئین شده است
- در درجه اول برای بازارهای صادراتی خلق شده است (اواخر دوره ادو تا میجی)
- اغلب توسط هنرمندان یا استودیوهای شخصی امضا شده است
کوره‌سازان و هنرمندان برجسته
- کوره‌های ناشیروگاوا: زادگاه ظروف ساتسوما
- یابو میزان: یکی از مشهورترین دکوراتورهای دوران میجی
- خانواده کینکوزان: به خاطر تکنیک تصفیه شده و تولیدات فراوانشان مشهورند
علائم تجاری و احراز هویت
قطعات ساتسوما اغلب دارای علامت‌هایی روی پایه هستند، از جمله:
- «صلیب درون دایره» (نشان خانوادگی شیمازو)
- امضاهای کانجی هنرمندان یا کارگاه‌ها
- «دای نیپون» (داینیپون)، نشانگر غرور میهن‌پرستانه دوران میجی
نکته: به دلیل محبوبیت آن، نمونه‌های کپی و تقلبی زیادی وجود دارد. ظروف ساتسومای اصل و عتیقه معمولاً سبک وزن هستند، لعاب عاجی با ترک‌های ریز دارند و جزئیات نقاشی شده با دست را با دقت به نمایش می‌گذارند.
اهمیت فرهنگی
ظروف ساتسوما نقش مهمی در هنرهای تزئینی ژاپن، به ویژه در موارد زیر، ایفا کرده‌اند:
- مراسم چای: ظروف اولیه‌ای که به عنوان کاسه چای و ظروف عود استفاده می‌شدند
- صادرات و دیپلماسی: به عنوان یک صادرات فرهنگی مهم در طول مدرنیزاسیون ژاپن عمل می‌کرد
- حلقه‌های کلکسیونرها: مورد توجه کلکسیونرهای هنر ژاپنی در سراسر جهان
Audio
| Language | Audio |
|---|---|
| English |
