Shiro Satsuma
Широ Сацума (白薩摩, «Беяз Сацума») — Сацума доменинден (земаневий Кагосима префектурасы) пейда олгъан япон чанакъларынынъ юксек рафинирленген чешитине аиттир. О, фильтиш тюстеки сирленюви, муреккеп полихром эмаль безеклери ве айрыджа индже тыртыр орьнеклери (канню) иле беллидир. Широ Сацума япон керамикасынынъ энъ урьметли шекиллеринден биридир ве гъарпта Мэйдзи девринде (1868–1912) айрыджа нам къазанды.
Тарих
Широ Сацуманынъ асыл олув тарихы XVII асырнынъ башына барып токътай, о вакъытта японларнынъ Кореягъа уджюмлеринден сонъ (1592–1598) коре чанакъчылары Симадзу уруфы тарафындан дженюбий Кюсюге кетирильген эди. Бу чанакъчылар Сацума доменинде фурунлар къурып, чешит тюрлю керамик савутлар чыкъардылар.
Вакъыт кечтикче, Сацума савутларынынъ учь эсас категориясы пейда олды:
- Куро Сацума (黒薩摩, "Къара Сацума"): демирге зенгин чамурдан япылгъан рустик, къара ренкли таш савутлар. Бу маллар къалын, къавий олып, биринджи невбетте куньделик я да ерли макъсатлар ичюн къулланыла эди.
- Широ Сацума (白薩摩, "Беяз Сацума"): Рафинирленген беяз чамурдан япылгъан ве индже чатлакълар (kannyū) олгъан яры шеффаф фильтиш сиринен къаплангъан. Бу парчалар укюмдар самурай сыныфы ве асылзаделер ичюн чыкъарылгъан ве чокъ вакъыт зариф, ашагъы кейфли дизайнгъа малик олгъан.
- Экспорт Сацума (輸出薩摩): Широ Сацуманынъ сонъки эволюциясы, махсус халкъара базар ичюн кеч Эдо ве Мэйдзи девирлеринде яратылгъан. Бу эшьялар юксек дереджеде яраштырылгъан, алтын ве ренкли эмальлернен сыкъ боялангъан, гъарбий зеевлерни джельп этмек ичюн экзотик я да икяе левхалары тасвирленген эди.
Хасиетлери
Широ Сацума озь:
- Филтиш ренкли глазурь: Индже шеффафлыкъкъа малик сыджакъ, къаймакълы юзю.
- Канню (крек глазурь): Индже юзю чатлакъларындан ибарет къастлы агъдан ибарет олгъан айрыджа хусусиет.
- Полихромный сирленген безек: Адет узьре алтын, къырмызы, ешиль ве кок эмальлерни къабул эте.
- Мотивлер:
- Мырза къадынлар ве сарай адамлары .
- Диний эрбаплар (меселя, Каннон) .
- Табиат (чечеклер, къушлар, манзаралар)
- Мифологик ве тарихий левхалар (хусусан «Экспорт сацума»да)
Техникалар
Ишлеп чыкъарув джерьянында:
- Рафинирленген чамурдан савутны шекиллендирмек.
- Парчаны къаттылаштырмакъ ичюн бисквит-атмакъ.
- Филтиш сирини сюртмек ве кене атмакъ.
- Оверглазурь эмальлер ве алтыннен яраштырув.
- Безекни къат-къат иритмек ичюн алчакъ араретли бир къач кере якъмакъ.
Эр бир парчаны япмакъ ичюн афталар керек ола биле, хусусан юксек тафсилятлы «Экспорт Сацума» эсерлери.
Экспорт деври ве халкъара нам
Мэйдзи девринде Широ Сацума гъарпнынъ япон санатына олгъан мефтюнлигини къандырмакъ макъсадынен бир денъишюв кечирди. Бу Экспорт сацума адынен белли олгъан субжанрны догъурды, о дюнья сергилеринде косьтерильди, шу джумледен:
- 1867 сенеси Париждеки Универсель сергиси .
- 1873 сенеси Вена дюнья ярмаркасы
- 1876 сенеси Филадельфияда юз йыллыкъ серги
Бу исе Сацума савутларынынъ дюньяджа популярлыгъына кетире. Экспорт деврининъ белли рессамлары ве студиялары арасында:
- Ябу Мейзан (Ябе Ёнеяма) .
- Кинкъозан (Кинкодан) .
- Чин Джукан фурунлары (Раковина омюр офицери)
== Земаневий контекст == .
Адеттеки Широ Сацума истисалы эксильсе де, о япон керамикасынынъ мукеммеллигининъ тимсали оларакъ къалмакъта. Антик Широ ве Экспорт Сацума парчалары шимди коллекционерлер ве музейлер тарафындан пек къыдырыла. Кагосимада базы чувалджылар Сацума-яки (薩摩焼) аньанесини сакълап къалмагъа ве янъыдан анълатмагъа девам этелер.
Сацума савутларынынъ чешитлери
| Тюр | Тариф | Макъсатлы къулланув |
|---|---|---|
| "Куро Сацума" | Ерли чамурдан япылгъан къара, койлю таш савутлар | Домен ичинде эр куньки, утилитар къулланув |
| Широ Сацума | Фильтиш сирленген зариф савутлар, чатышма ве индже безеклернен | Даймё ве мырзалар тарафындан къулланылгъан; мерасим ве косьтергич макъсатларында |
| Сацуманы экспорт этмек | гъарбий коллекционерлерге нисбетен мутебер яраштырылгъан савутлар; алтындан чокъ къулланув ве джанлы образлар | Экспорт базарлары ичюн декоратив санат (Авропа ве Шималий Америка) |
Даа бакъынъыз
Audio
| Language | Audio |
|---|---|
| English |
