Shiro Satsuma
Сиро Сацума (白薩摩, "Шурӑ Сацума") — Сацума ҫӗрӗнчен (хальхи Кагосима префектуринче) тухнӑ Япони чӳлмекӗн питӗ лайӑх тӗсне пӗлтерет. Вӑл хӑйӗн слон шӑмми тӗслӗ глазурьпе, кӑткӑс полихромлӑ эмаль эрешӗпе тата хӑйне евӗрлӗ ҫинҫе ҫатӑртатакан эрешсемпе (kannyū) паллӑ. Широ Сацума — Япони керамикин чи хисеплӗ тӗсӗсенчен пӗри, вӑл Анӑҫра Мэйдзи тапхӑрӗнче (1868–1912) уйрӑмах чапа тухнӑ.
Истори
Широ Сацума 17-мӗш ӗмӗр пуҫламӑшӗнче пуҫланса кайнӑ, ун чухне Япони Корейӑна тапӑннӑ хыҫҫӑн (1592–1598) Симадзу йӑхӗ Кюсю кӑнтӑрне корей чӳлмекҫисене илсе килнӗ. Ҫак чӳлмекҫӗсем Сацума ҫӗршывӗнче кӑмакасем уҫнӑ, вӗсенче тӗрлӗ керамика япалисем туса кӑларнӑ.
Вӑхӑт ҫитсен, Сацума хатӗрӗсен виҫӗ тӗп категорийӗ пулса тӑнӑ:
- Куро Сацума (黒薩摩, "Хура Сацума"): тимӗрпе пуян тӑмран тунӑ ялти, тӗксӗм тӗслӗ чул савӑт-сапа. Ҫав япаласем хулӑн, ҫирӗп пулнӑ, вӗсене ытларах кулленхи е вырӑнти ӗҫре усӑ курнӑ.
- Широ Сацума (白薩摩, "Шурӑ Сацума"): Ҫутӑ шурӑ тӑмран тунӑ, ӑна ҫурма витӗр курӑнакан слон шӑмминчен тунӑ глазурьпе витнӗ, вӑл ҫинҫе ҫатӑртатса тӑрать (kannyū). Ҫак ӗҫсене пуҫлӑх самурайсен класӗпе аристократисем валли тунӑ, вӗсен час-часах илемлӗ те ҫивӗч ӳкерчӗкӗсем пулнӑ.
- Экспорт Сацума (輸出薩摩): Широ Сацумӑн каярахри эволюцийӗ, ӑна Эдо тата Мэйдзи тапхӑрӗсен вӗҫӗнче тӗнче рынокӗ валли ятарласа тунӑ. Ҫак япаласем питӗ илемлӗ пулнӑ, ылтӑнпа тата тӗрлӗ тӗслӗ эмальпе ҫӑра сӑрланӑ, анӑҫри ҫынсен кӑмӑлне илӗртме экзотика е калав сценисем пулнӑ.
Характеристика
Сиро Сацума ҫакӑнпа паллӑ:
- Слон шӑмми тӗслӗ глазурь: ӑшӑ, хӑймаллӑ ҫиелти сий, ҫинҫе витӗр курӑнакан.
- Канню (crackle glaze): Ҫиелти ҫиелти ҫурӑксен ятарласа тунӑ сечӗнчен тӑракан паллӑ паллӑ.
- Полихромлӑ глазурьпе илемлетесси: Ытларах чухне ылтӑн, хӗрлӗ, симӗс тата кӑвак эмальсем кӗреҫҫӗ.
- Мотивсем:
- Дворянсемпе придворнӑйсем
- Тӗн ҫыннисем (тӗслӗхрен, Каннон)
- Çутҫанталӑк (чечексем, кайӑксем, тавралӑх)
- Мифологипе историллӗ сценӑсем (уйрӑмах «Экспорт Сацумӑра»)
Техника
Производство процесӗ ҫаксене явӑҫтарать:
- Тасатнӑ тӑмран савӑт-сапа форми тӑвасси.
- Ӑна хытӑлатма татӑка бисквитпа ҫунтарни.
- Слон шӑмми глазурьне сӗрсе каллех ҫунтармалла.
- Ытти глазурьлӗ эмальсемпе тата ылтӑнпа илемлетесси.
- Декорацие сийӗн-сийӗн ҫыпӑҫтарма темиҫе хутчен те пӗчӗк температурӑра ҫунтармалла.
Кашни ӗҫе эрнесем хушши туса пӗтерме пулать, уйрӑмах питӗ тӗплӗ Экспорт Сацума ӗҫӗсене.
Экспорт тапхӑрӗ тата халӑхсем хушшинчи чап
Мэйдзи тапхӑрӗнче Сиро Сацума Япони ӳнерӗпе хӗвеланӑҫ ҫыннисен илӗртӳлӗхне тивӗҫтерме тӗллев лартнӑ улшӑну витӗр тухнӑ. Ҫакӑ Экспорт Сацума ятлӑ поджанра ҫуратса янӑ, ӑна тӗнчери экспозицисенче кӑтартнӑ, ҫав шутра:
- 1867 ҫулта Парижра «Универсал» экспозици
- 1873 Венӑри тӗнче ярмӑркки
- 1876 ҫулта Филадельфире ҫӗр ҫулхи курав
Ҫакӑ Сацума савӑт-сапана тӗнче шайӗнче анлӑ сарма май панӑ. Экспорт тапхӑрӗнчи паллӑ художниксемпе студисем шутне:
- Ябу Мейзан (Ябе Йонеяма)
- Кинкозан (Кинкозан)
- Чин Джукан кӑмакисем (Синк Лайф Офицер)
Хальхи вӑхӑтри контекст
Йӑлана кӗнӗ Широ Сацума туса кӑларасси чакнӑ пулин те, вӑл Япони керамикин чаплӑлӑхӗн символӗ пулса юлать. Антикварлӑ Широ тата Экспорт Сацума япалисене халӗ коллекционерсемпе музейсем питӗ шыраҫҫӗ. Кагосимӑра хӑш-пӗр чӳлмекҫӗсем Сацума-яки (薩摩焼) йӑлине упраса хӑварма тата ҫӗнӗрен ӑнлантарса пама пӑрахмаҫҫӗ.
Сацума хатӗрӗсен тӗсӗсем
| Тӗс | Сӑнарласа пани | Усӑ курма палӑртнӑ |
|---|---|---|
| Куро Сацума | Вырӑнти тӑмран тунӑ тӗксӗм, ялти чул савӑт-сапа | Домен шайӗнче кулленхи, утилитарлӑ усӑ курасси |
| Сиро Сацума | Слон шӑмминчен тунӑ илемлӗ савӑт-сапа, ҫӗтӗк-ҫурӑк тата илемлӗ эреш | Даймё тата дворянсем усӑ кураҫҫӗ; церемони тата кӑтарту тӗллевӗсем |
| Экспорт Сацума | Анӑҫри коллекционерсем валли хатӗрленӗ чаплӑ савӑт-сапа; ылтӑнпа тата ҫивӗч сӑнарсемпе нумай усӑ курни | Экспорт рынокӗсем валли декоративлӑ ӳнер (Европа тата Ҫурҫӗр Америка) |
Ҫавӑн пекех пӑхӑр
Audio
| Language | Audio |
|---|---|
| English |
