Nabeshima-aardewerk
Nabeshima-aardewerk is een zeer verfijnde stijl Japans porselein, ontstaan in de 17e eeuw in de regio Arita op Kyushu. In tegenstelling tot andere soorten Imari-aardewerk, die werden gemaakt voor de export of voor algemeen huishoudelijk gebruik, werd Nabeshima-aardewerk uitsluitend geproduceerd voor de heersende Nabeshima-clan en was het bedoeld als geschenk voor het shogunaat en de hooggeplaatste samoeraifamilies.
Historische context
De Nabeshima-clan, die tijdens de Edoperiode het Saga-domein bestuurde, vestigde speciale ovens in de Okawachi-vallei nabij Arita. Deze ovens werden rechtstreeks beheerd door de clan en bemand door de meest bekwame ambachtslieden. De productie begon aan het einde van de 17e eeuw en ging door tot in de Edoperiode, uitsluitend voor privégebruik en niet voor commerciële verkoop.
Deze exclusiviteit resulteerde in porselein dat niet alleen de nadruk legde op technische perfectie, maar ook op esthetische verfijning.
Bijzondere kenmerken
Nabeshima-aardewerk onderscheidt zich op een aantal opvallende punten van andere Imari-stijlen:
- Gebruik van een zuiver wit porseleinen lichaam met zorgvuldig uitgebalanceerde ontwerpen.
- Elegante en ingetogen decoratie, die vaak voldoende lege ruimte laat voor visuele harmonie.
- Motieven ontleend aan klassieke Japanse schilderkunst en textielpatronen, waaronder planten, vogels, seizoensbloemen en geometrische vormen.
- Fijne blauwe onderglazuurcontouren ingevuld met zachte bovenglazuur-emails – met name groen, geel, rood en lichtblauw.
- Vaak gebruik van een driedelige compositie: een centrale afbeelding, een band met motieven rond de rand en een decoratief voetringpatroon.
Deze kenmerken weerspiegelen de esthetiek van het Japanse hof en de samoeraicultuur, waarbij verfijning boven uitbundigheid staat.
Functie en symboliek
Nabeshima-aardewerk diende als formeel geschenk, vaak uitgewisseld tijdens nieuwjaarsvieringen of officiële ceremonies. De zorgvuldige selectie van motieven had een symbolische betekenis – pioenrozen stonden bijvoorbeeld voor welvaart, terwijl kraanvogels een lang leven symboliseerden.
In tegenstelling tot Ko-Imari, dat indruk wilde maken met weelde, straalde Nabeshima-aardewerk elegantie, ingetogenheid en intellectuele smaak uit.
Productie en nalatenschap
De ovens van Nabeshima bleven onder strikt clanbeheer en er werden geen stukken publiekelijk verkocht tot de Meiji-restauratie, toen de feodale beperkingen werden opgeheven. Tijdens de Meiji-periode werd porselein in Nabeshima-stijl eindelijk tentoongesteld en verkocht, wat bewondering oogstte op internationale tentoonstellingen.
Tegenwoordig wordt origineel Nabeshima-porselein uit de Edo-periode beschouwd als een van de beste porseleinen die ooit in Japan zijn geproduceerd. Het bevindt zich in prestigieuze museumcollecties en is zelden op de markt te vinden. Hedendaagse pottenbakkers in Arita en omliggende regio's blijven werken in Nabeshima-stijl maken en houden de erfenis ervan in stand door zowel traditie als innovatie.
Vergelijking met Ko-Imari
Hoewel zowel Nabeshima-aardewerk als Ko-Imari zich in dezelfde regio en tijd ontwikkelden, vervulden ze verschillende culturele rollen. Ko-Imari werd gemaakt voor de export en om tentoon te stellen, vaak gekenmerkt door opvallende, volledige decoratie. Nabeshima-aardewerk daarentegen was privé en ceremonieel, met een focus op verfijnde compositie en subtiele schoonheid.
Conclusie
Nabeshima-aardewerk vertegenwoordigt het hoogtepunt van de Japanse porseleinkunst uit de Edoperiode. De exclusieve oorsprong, het verfijnde vakmanschap en het blijvende culturele belang maken het tot een unieke en gekoesterde traditie binnen de bredere geschiedenis van de Japanse keramiek.
Audio
| Language | Audio |
|---|---|
| English |
