Ko-Imari
Ko-Imari
Ko-Imari (literally Old Imari) kitegeeza omusono ogwasooka era ogusinga okubeera ogw'ekitiibwa ogw'ebintu bya Imari eby'e Japan ebyakolebwa okusinga mu kyasa eky'ekkumi n'omusanvu. Ebintu bino ebya porcelains byakolebwanga mu kibuga Arita ne bitwalibwa ebweru okuva ku mwalo gw’e Imari ogwali okumpi awo, ekyawa ekintu kino erinnya. Ko-Imari yeeyoleka nnyo olw’engeri yaayo ey’okuyooyoota ey’amaanyi n’amakulu gaayo ag’ebyafaayo mu busuubuzi bwa porcelain mu nsi yonna obwasooka.
Ebyafaayo
Ebintu bya Ko-Imari byavaayo mu kiseera kya Edo ekyasooka, nga mu myaka gya 1640, oluvannyuma lw’okuzuula ebbumba erya porcelain mu kitundu kya Arita. Olw’okusooka okukwatibwako ebifaananyi eby’ekika kya porcelain ebya bbululu n’enjeru eby’Abachina, ababumbi b’omu Japan ab’omu kitundu baatandika okwekulaakulanya mu ngeri yaabwe ey’omulembe. Nga China okutunda porcelain ebweru w’eggwanga kukendeera olw’okugwa kw’olulyo lwa Ming, porcelain ya Japan yatandika okuziba ekituli mu butale bw’ensi yonna naddala ng’eyita mu kusuubulagana ne Dutch East India Company.
Ebintu Ebikulu
Engeri ez’enjawulo eza Ko-Imari mulimu:
- Dizayini enzirugavu ne langi, mu bujjuvu nga zigatta cobalt blue underglaze ne overglaze enamels mu langi emmyufu, kiragala, ne zaabu.
- Okuyooyoota okunene era okukwatagana okubikka kumpi kungulu kwonna, okutera okwogerwako ng’okuyooyootebwa ennyo oba n’okugaggawala.
- Ebifaananyi nga chrysanthemums, peonies, phoenixes, dragons, n’amayengo oba ebire ebikoleddwa mu sitayiro.
- Omubiri omunene ogwa porcelain bw’ogeraageranya n’ebitundu eby’oluvannyuma, ebirongooseddwa ennyo.
Ko-Imari ware teyali ya kukozesebwa waka mwokka. Ebitundu bingi byakolebwanga okutuukagana n’ebyo Abazungu bye baagala, nga muno mwalimu amasowaani amanene, ebibya n’ebintu eby’okuyooyoota eby’okwolesebwa.
Okutunda ebweru w'eggwanga n'okusembeza kw'Abazungu
Ebintu bya Ko-Imari byatwalibwa mu bungi mu kyasa kyonna eky’ekkumi n’omusanvu n’okutandika kw’ekyasa eky’ekkumi n’omunaana. Yafuuka ekintu eky’ebbeeyi eky’omulembe mu bantu abakulu mu Bulaaya. Mu lubiri n’amaka g’abakulu okwetoloola Bulaaya, ebyuma ebikoleddwa mu bbulooka ebya Ko-Imari byayooyoota ebipande by’amayinja, kabineti, n’emmeeza. Abazungu abakola porcelain naddala mu Meissen ne Chantilly baatandika okukola enkyusa zaabwe nga ziluŋŋamizibwa dizayini za Ko-Imari.
Enkulaakulana n’Enkyukakyuka
Ku ntandikwa y’ekyasa eky’ekkumi n’omunaana, omusono gw’ebintu eby’ekika kya Imari gwatandika okukulaakulana. Ababumbi b’e Japan baakola obukodyo obusingako obulongooseddwa, era emisono emipya nga Nabeshima ware ne givaayo, nga essira balitadde ku bulungibwansi n’okuziyiza. Ekigambo Ko-Imari kati kikozesebwa okwawula mu ngeri ey’enjawulo emirimu gino egyasooka egyafulumizibwa ebweru w’eggwanga okuva ku bitundu eby’oluvannyuma eby’omunda oba eby’okuzuukira.
Omusika
Ko-Imari ekyali ya muwendo nnyo eri abakung’aanya n’ebifo eby’edda mu nsi yonna. Kitwalibwa ng’akabonero k’okuyamba Japan mu kusooka mu kukola eby’amaguzi eby’ensi yonna era nga kye mulimu ogw’ekikugu ogw’omulembe gwa Edo. Dizayini ezirabika obulungi n’ebituukiddwaako mu by’ekikugu ebya Ko-Imari bikyagenda mu maaso n’okusikiriza abayiiya b’e Japan ab’ennono n’ab’omulembe abakola eby’okukola eby’amaguzi.
Enkolagana ne Imari Ware
Wadde nga ebintu byonna ebya Ko-Imari kitundu ku kiti ekigazi eky’ebintu bya Imari, si bintu byonna ebya Imari nti bitwalibwa nga Ko-Imari. Enjawulo okusinga eri mu myaka, sitayiro, n’ekigendererwa. Ko-Imari mu ngeri ey’enjawulo kitegeeza ekiseera ekyasooka, ekimanyiddwa olw’amasoboza gaakyo ag’amaanyi, okutunula ebweru w’eggwanga, n’ebitundu ebiyooyooteddwa ennyo.
Audio
| Language | Audio |
|---|---|
| English |
