Ko-Imari

From Global Knowledge Compendium of Traditional Crafts and Artisanal Techniques
This page is a translated version of the page Ko-Imari and the translation is 100% complete.

Ko-Imari

Ko-Imari ware from the Edo period

Ko-Imari (si gɔmee nye Imari Xoxo) fia Japantɔwo ƒe Imari-nuwo ƒe atsyã gbãtɔ kple esi nye dzesi wu si wowɔ koŋ le ƒe alafa 17 lia me. Wowɔa anyikpe siawo le du si nye Arita me eye wotsɔa wo yia duta tso Imari melidzeƒe si te ɖe afima ŋu, si na wotsɔ ŋkɔ na adzɔnuawo. Ko-Imari ɖe dzesi ŋutɔ le eƒe atsyɔ̃ɖoɖo ƒe atsyã si me ŋusẽ le kple ŋutinya me vevienyenye le xexeame katã ƒe anyikpe ƒe asitsatsa ƒe gɔmedzedze ta.

Ŋutinya me Nyawo

Ko-Imari ware do le Edo ƒe ɣeyiɣia ƒe gɔmedzedze, le ƒe 1640 ƒeawo lɔƒo, le anyikpe si wotsɔ anyikpe wɔe si ŋu woke ɖo le Arita nutoa me megbe. Esi Chinatɔwo ƒe anyikpe blɔ kple blɔ kpɔ ŋusẽ ɖe Japantɔ zemela siwo le nutoa me dzi le gɔmedzedzea me ta la, wodze woawo ŋutɔ ƒe atsyã ƒe dzesidenu tutuɖo gɔme. Esi China ƒe anyikpe siwo wotsɔna ɖoa duta dzi ɖe kpɔtɔ le Ming Fiaɖuƒea ƒe anyidzedze ta la, Japantɔwo ƒe anyikpewo te vovototo si le dukɔwo dome asiwo me la yɔyɔ, vevietɔ to asitsatsa kple Netherlands East India Company me.

Nɔnɔme Veviwo

Ko-Imari ƒe nɔnɔme tɔxɛwo dometɔ aɖewoe nye:

  • Aɖaŋu siwo me kɔ eye wole amadede vovovowo me, zi geɖe la, wotsɔa cobalt blue underglaze kple overglaze enamels siwo le dzĩ, amadede dzẽ, kple sika me tsakana.
  • Atsyɔ̃ɖoɖo si le kpekpem eye wòsɔ ɖe enu si tsyɔ anyigba bliboa kloe dzi, si wogblɔna zi geɖe be woɖo atsyɔ̃ na wo ŋutɔ alo wonye kesinɔnuwo gɔ̃ hã.
  • Motifs abe chrysanthemums, peonies, phoenixes, ʋɔ dribawo, kple ƒutsotsoewo alo alilikpo siwo wowɔ ɖe atsyã nu.
  • Aŋɔti si le ɣie ne wotsɔe sɔ kple esiwo wowɔ emegbe, siwo ŋu wokɔ wu.

Menye aƒeme zazã ɖeɖekoe woɖo Ko-Imari-nuawoe o. Wotrɔ asi le nu geɖe ŋu wòsɔ ɖe Europatɔwo ƒe didi nu, eye wo dometɔ aɖewoe nye agba gãwo, vasewo, kple atsyɔ̃ɖonuwo be woatsɔ aɖee afia.

Nusiwo Wodɔna Ðe Duta kple Europatɔwo ƒe Xɔxɔ

Wotsɔ Ko-Imari-nuwo ɖoa duta le agbɔsɔsɔ gã me le ƒe alafa 17 lia kple 18 lia ƒe gɔmedzedze katã. Eva zu atsyɔ̃ɖonu si le atsyã me le Europatɔ ŋkutawo dome. Le fiasãwo kple aƒetɔ ƒe aƒewo me le Europa godoo la, Ko-Imari ƒe anyikpewo ɖoa atsyɔ̃ na xɔmenuwo, kabinetwo, kple kplɔ̃wo. Europatɔwo ƒe anyikpewɔƒewo, vevietɔ le Meissen kple Chantilly, dze woawo ŋutɔ ƒe nɔnɔme siwo wowɔ tso Ko-Imari ƒe atsyãwo me la wɔwɔ gɔme.

Nɔnɔmetɔtrɔ kple Tɔtrɔ

Kaka ƒe alafa 18 lia ƒe gɔmedzedze naɖo la, Imari-nuwo ƒe atsyã te tɔtrɔ. Japantɔ zemelawo to aɖaŋu siwo ŋu wokɔ wu vɛ, eye atsyã yeyewo abe Nabeshima ware ene do, eye woƒe susu nɔa atsyɔ̃ɖoɖo kple ɖokuidziɖuɖu ŋu. Fifia wozãa nya Ko-Imari tsɔ dea vovototo dɔ gbãtɔ siawo siwo wotsɔ ɖo duta la dome koŋ tso aƒemedɔ alo esiwo wogbugbɔ wɔ emegbe dome.

Domenyinu

Ko-Imari gakpɔtɔ nye nusi nudzɔlawo kple blemanudzraɖoƒewo dea asixɔxɔ gã aɖe eŋu le xexeame katã. Wobua eŋu be enye Japan ƒe akpa si wòwɔ le xexeame katã ƒe anyikpewo wɔwɔ me le gɔmedzedzea me ƒe dzesi eye wònye Edo-ɣeyiɣia me aɖaŋudɔ bibi aɖe. Ko-Imari ƒe atsyã siwo me kɔ kple mɔ̃ɖaŋununya me dzidzedzekpɔkpɔwo yi edzi le ŋusẽ ʋãm Japantɔwo ƒe anyikpewɔla siwo wɔa dɔ le blema kple esiwo li egbea siaa.

Ƒomedodo kple Imari Ware

Togbɔ be Ko-Imari nuwo katã nye Imari ware ƒe hatsotso si keke ta wu la ƒe akpa aɖe hã la, menye Imari warewo katãe wobuna be wonye Ko-Imari o. Ƒe si woxɔ, atsyã, kple taɖodzinu koŋue na vovototoa le wo dome. Ko-Imari fia ɣeyiɣi gbãtɔ kekeake, si ƒe dzesi enye eƒe ŋusẽ si trɔna, alesi wòɖoa nu ɖe duta, kple eƒe anyigba siwo woɖo atsyɔ̃ na nyuie.

Audio

Language Audio
English