Imari Ware
Имари савуты — япон фарфорынынъ бир чешити, оны аньаневий оларакъ Кюсю адасындаки Сага префектурасындаки Арита шеэринде чыкъаралар. Адына бакъмадан, Имари савутлары Имарининъ озюнде япылмай. Фарфор якъын ердеки Имари лиманындан чыкъарыла эди, шунынъ ичюн де о, гъарпта бойле аднен белли олды. Бу савут хусусан озь джанлы сирли эмаль безеклери ве Эдо девринде дюнья тиджаретинде тарихий эмиети иле беллидир.
Тарих
Арита регионында фарфор чыкъарув XVII асырнынъ башында бу ерде фарфорнынъ эсас ингредиенти олгъан каолин тапылгъан сонъ башланды. Бу Японияда фарфор санайысынынъ догъгъаныны къайд этти. Техникаларгъа ильк оларакъ Япониягъа Имджин дженки вакътында кетирильген коре чанакъчылары тесир эттилер. Фарфор ильк оларакъ къытай мавы-беяз савутларынынъ тесиринде япылгъан услюплерде япылды, амма тез вакъыт ичинде озь айрыджа эстетикасыны инкишаф этти.
1640-нджы сенелери, Къытайда сиясий стабильсизлик себебинден, къытай фарфорынынъ экспорты эксильгенде, япон истисалджылары, хусусан Авропада, талапны толдурмакъ ичюн арагъа кириштилер. Бу эрте экспортларгъа бугуньде эрте Имари дейлер.
Хасиетлери
Имари савуты бойле хусусиетлеринен айырыла:
- Зенгин ренклерни, хусусан кобальт мавы сирлендирювни къырмызы, алтын, ешиль, базыда исе къара сирлендирюв эмальлеринен бирлештирмек.
- Муррекеп ве симметрик дизайнлар, оларнынъ арасында чокъ вакъыт чечек мотивлери, къушлар, аждерхалар ве хайырлы тимсаллер бар.
- Юксек йылтыравукълыкъ ве назик фарфор корпус.
- Безеклер чокъ вакъыт бутюн юзюни къаплап, аз бош ер къалдыра — Кинранде деп адландырылгъан услюпнинъ (алтын-парча услюбининъ) айрыджа бельгисидир.
Ихрадж ве дюнья тесири
XVII асырнынъ сонъунадже Имари савутлары Авропада люкс малгъа чевирильди. Оны къыраличе ве асылзаделер топлап, Алманиядаки Мейссен, Франциядаки Шантиль киби Авропа фарфор истисалджылары такълит эте эдилер. Имари савутларыны Голландия Ост-Индия компаниясы вастасынен Авропа базарларына кирсетювде голланд базиргянлары эсас роль ойнадылар.
Услюплер ве чешитлери
Имари савутларынынъ бир къач алт услюби вакъыт кечтикче инкишаф этти. Эки буюк категория бар:
- Ko-Imari (Эски Имари): 17 асырнынъ ильки экспорты, динамик дизайн ве къырмызы ве алтын тюслернинъ чокъ къулланылмасынен характерлене.
- Nabeshima Ware: Набесима уруфынынъ тек къулланмасы ичюн япылгъан рафинирленген пытакъ. О, даа тыкъынтылы ве зариф дизайнларгъа малик, чокъ вакъыт къастлы суретте бош ерлер къалдырыла.
Энъиш ве джанланув
XVIII асыр-да, Чин фарфор истисалы янъыдан башлангъан ве Авропа фарфор заводлары инкишаф этти, Имари савутларынынъ истисалы ве экспорты эксильди. Лякин услюп Япониянынъ ички базарларында тесирли олып къалды.
XIX асыр- да Мэйдзи девринде гъарпнынъ мерагъыны арттыргъаны себебинден Имари савутлары джанланды. Япон чувалджылары халкъара сергилерде сергилер япып башладылар, озь усталыгъына дюнья юзюндеки къыймет кесювни янъыдан башладылар.
Земаневий Имари савуты
Арита ве Имари регионларындаки земаневий эснафчылар фарфорны аньаневий услюплерде олгъаны киби, янъылыкъларгъа кетирген земаневий шекиллерде де чыкъармагъа девам этелер. Бу эсерлер асырлар девамында Имари савутларыны бельгилеген юксек кейфиетли стандартларны ве бедиийликни сакълап къалалар. Имари савутларынынъ мирасыны бутюн дюнья музейлеринде ве хусусий коллекцияларында да яшайлар.
Нетидже
Имари савутлары тувгъан япон эстетикасынынъ тыш тесир ве талапнен бирлешмесини нумюне оларакъ кетире. Онынъ тарихий эмиети, муреккеп дюльберлиги ве къавий усталыгъы оны Япониянынъ энъ къыйметли фарфор аньанелеринден бири япа.
Audio
| Language | Audio |
|---|---|
| English |
